Nieuwe directeur Peter Smet: ‘Stimuleringsfonds is veel meer dan een subsidieloket’

Een waanzinnige kans. Zo omschrijft Peter Smet (30) zijn benoeming tot directeur van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek (SvdJ). Per 1 januari 2022 nam Peter het roer over van voorganger René van Zanten die na elf jaar directeur te zijn geweest met pensioen ging. ‘Het SvdJ zal haar subsidiërende taak de komende jaren niet uit het oog verliezen’, voorspelt Peter. ‘Maar meer nog zal het fonds een kenniscentrum zijn dat bijdraagt aan de kwaliteit, diversiteit en onafhankelijkheid van de journalistiek.’

‘Zin in een korte rondleiding?’ Peter toont zich een uitstekende gastheer in het kantoor van het SvdJ aan de Koningskade in Den Haag. Omgeven door de ambassades van Kosovo, Oostenrijk en Denemarken werken medewerkers hier elke dag aan het stimuleren van journalistieke innovatie. ‘Veel collega’s werken thuis en dat zal ook nu de coronacrisis achter de rug is wel zo blijven’, verwacht Peter. ‘Wie graag samenwerkt of even wil sparren, komt naar kantoor. Wie liever rustig thuis werkt, kiest voor die optie.’

De nieuwe directeur van het SvdJ werkt het liefst samen met zijn collega’s in het ruime vertrek - ‘een chique kamer met een systeemplafond’ - dat uitkijkt op een stadstuin. ‘De directiekamer met uitzicht op de Koningskade gebruiken we voor kleinschalige besprekingen. Ernaast vind je een wat grotere vergaderkamer, mét kroonluchter. Helemaal passend bij de sfeer van dit monumentale pand.’

Unieke positie
Peter heeft het naar zijn zin bij het SvdJ. ‘Natuurlijk is het spannend om nu alle verantwoordelijkheden te dragen. Regelmatig wordt me gevraagd of ik het werken aan innovatieprogramma’s voor de journalistiek niet ga missen nu ik directeur ben. Mijn antwoord is altijd eensluidend: alles wat ik heb geleerd sinds ik hier in 2016 binnenstapte, neem ik mee naar de totale organisatie van het SvdJ.’

Volgens Peter bekleedt het fonds een unieke positie. ‘In weinig andere landen vind je een club die elk jaar 5,5 miljoen euro beschikbaar heeft om de journalistieke sector te stimuleren en bij te dragen aan een betere infrastructuur van de journalistiek.’ Hij onderstreept dat het verstrekken van subsidies niet gezien moet worden als het steeds opnieuw uitwerpen van een reddingsboei. ‘Veel meer willen wij een partner voor journalistieke organisaties zijn en samen bekijken hoe we financiële duurzaamheid kunnen bereiken.’

Cultuurverandering
Het SvdJ moet in de ogen van Peter altijd bezig zijn met kennisontwikkeling en kennisdeling. ‘De middelen die we daarvoor kunnen inzetten, dragen bij aan verdieping en vernieuwing van de journalistiek. We dagen journalistieke organisaties, ook uitgevers van lokale nieuwsmedia, uit na te denken over de toekomst. Graag steunen we het aanwakkeren van cultuurverandering en dagen we journalistieke organisaties uit even uit de dagelijkse werkelijkheid te stappen. Laat de krant even los. Neem wat afstand. Ontdek hoe je kunt investeren in de ontwikkeling van je organisatie.’

Om deze rol te kunnen vervullen, werkt Peter aan een aanpassing van zijn eigen organisatie. ‘We willen veel meer zijn dan een subsidieloket waar je aanklopt met een leuk idee en wij de geldkraan opendraaien. Per journalistieke sector ontwikkelen we een pijler waar kennis van het SvdJ samenkomt met ervaringen uit de praktijk. We gaan beter meten welke impact onze werkzaamheden heeft en meer middelen inzetten voor onderzoek en communicatie.’

Steunfonds
Het SvdJ kan en wil ook voor lokale nieuwsmedia een belangrijke partner zijn. Peters voorganger René van Zanten riep leden van de Nederlandse Nieuwsblad Pers (NNP) regelmatig op vaker aan de bel te trekken. ‘Ik mis jullie!’, zei René in de jubileumkrant van de NNP in 2020. Hij riep uitgevers op bij het SvdJ aan te kloppen en onder NNP-paraplu samen te werken, ook in tijden als er geen gezamenlijke vijand zoals de coronacrisis of de ja/ja-sticker is.

‘Wijze woorden’, glimlacht Peter. ‘Het Steunfonds voor Lokale Informatievoorziening gaf in coronatijd lucht aan huis-aan-huiskranten en omroepen die dreigden om te vallen. Maar ook dit fonds werd in het leven geroepen om te investeren in de toekomst van journalistieke organisaties. Net zoals de SvdJ Accelerator een innovatieprogramma is dat de toekomst van de journalistiek moet waarborgen. Ik daag uitgevers uit met ideeën te komen die op lange termijn voor een omslag kunnen zorgen.’

Hij vervolgt: ‘De tijd is voorbij dat het SvdJ tweemaal per jaar een innovatieregeling uitschrijft en ideeën van uitgevers en omroepen beloont. Innoveren kost tijd en brengt onzekerheid met zich mee. En dat mag! Geen enkele innovatie is meteen succesvol. Kijk maar naar Follow The Money. Pas na twaalf jaar pionieren schrijft dit platform voor onderzoeksjournalistiek zwarte cijfers. Ik ben er van overtuigd dat het SvdJ ook veel voor de NNP en haar leden kan betekenen. Ik kom dus graag naar jullie toe of ontvang jullie hier aan de Koningskade in Den Haag. Gaan we samen aan de slag met de uitdagingen die op ons journalistieke bordje liggen.’

PETER SMET
Peter Smet is sinds 1 januari 2022 directeur van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek (SvdJ) in Den Haag. Hij begon in 2016 bij het fonds en zette zich de afgelopen jaren met name in voor het opzetten en vernieuwen van het journalistieke innovatieprogramma SvdJ Accelerator. Voor zijn benoeming tot directeur was Peter innovatiecoördinator en plaatsvervangend directeur.

‘Ik kom uit een Hilversums omroepgezin’, schetst Peter zijn wortels. ‘Mijn vader is journalist, mijn moeder zingt bij het Groot Omroepkoor. Mijn grootvader werkte bij de AVRO en - heel bijzonder - mijn overgrootvader heeft mee gemetseld aan het omroepgebouw van de AVRO. Ik ben thuis opgegroeid met de Gooi- en Eeemlander en de Gooi- en Eembode, ook Villamedia lag altijd op tafel.’

Groot geluk
Peter studeerde Media & Cultuur aan de Universiteit van Amsterdam en volgde een journalistieke opleiding. ‘Ik ontdekte al snel dat ik niet graag op een redactie werk, maar liever ontdek hoe de sector in elkaar steekt en welke betekenis journalistiek op de samenleving heeft. Werken bij het SvdJ beschouw ik nog steeds als een groot geluk.’

Voordat Peter hier aan de slag ging, was hij beleidsmedewerker bij de VPRO en droeg hij binnen een redactieteam van HUMAN bij aan onderzoeksjournalistiek. Bij cultureel centrum De Balie in Amsterdam was hij betrokken bij debatten en live journalistiek. Lachend: ‘En jawel, één artikel van mijn hand is ooit verschenen in NRC Handelsblad.’

Thuis in Rotterdam leest Peter deze krant, compleet met Rotterdam-bijlage op zaterdag, en rekent hij elke week op huis-aan-huiskrant De Havenloods. Daarnaast volgt hij online OPEN Rotterdam en Vers Beton, ‘voor de harddenkende Rotterdammer’. ‘Interessant vind ik dat ook Vers Beton werkt met een betaalmuur.’