‘Mag ik het interview nog lezen voor publicatie?’ Waarom je dat niet verplicht bent

Het is een gebruikelijke manier van doen in de Nederlandse journalistiek: een geïnterviewde voor publicatie inzage geven in het artikel. Maar móet dat eigenlijk? Waarom beperkt de ene journalist zich tot feitelijke onjuistheden en past de ander op verzoek veel meer in de tekst aan? En waarom doen we het in Nederland heel anders dan in bijvoorbeeld Engeland?

Een geïnterviewde wil het artikel waaraan hij meewerkt voor publicatie inzien. Dat is niet ongebruikelijk, dus stemt de journalist in, met het voorbehoud: alleen feitelijke onjuistheden!  Hij mailt het uitgewerkte artikel volgens afspraak en krijgt het document een paar uur later vol rode strepen, aanpassingen en opmerkingen retour.

Zo gaat het vaak, weet Cyril Rosman, verslaggever bij het Algemeen Dagblad. Hij schrijft verhalen over uiteenlopende onderwerpen, waarvoor hij vaak mensen interviewt. 

‘Niemand houdt zich aan de regel om alleen de feitelijke onjuistheden door te geven. Ik vind dat het aan mij is om wel of niet in te gaan op de suggesties die iemand geeft. Als zo’n aanpassing geen afbreuk doet aan de inhoud en de geïnterviewde stáát erop, dan beweeg ik weleens mee. Maar lang niet altijd.’ Ook de geïnterviewden van Rutger Otto, tech-journalist bij NU.nl, stellen vaak extra aanpassingen voor na een inzage. ‘Ze proberen linkjes of extra informatie toe te voegen.’ 

Hij haalt er zijn schouders over op en past alleen de feiten aan.

Geen recht
Volgens Maarten van den Berg, advocaat bij de NVJ, ontstaat er regelmatig verwarring rond inzage. Geïnterviewden denken soms dat ze per definitie recht op inzage hebben, zegt hij.

 ‘Ze zijn geneigd om dat inzagerecht te ruim te interpreteren en om op de stoel van de journalist te gaan zitten’. Terwijl De Leidraad voor de Journalistiek het ‘recht’ vrij duidelijk formuleert: ‘Journalisten die een artikel vooraf ter inzage geven aan degene over wie het artikel gaat – om feitelijke onjuistheden te corrigeren en om onduidelijkheden weg te nemen – zijn vrij te bepalen hoe zij op- en aanmerkingen in het artikel verwerken.’  

Is de journalist überhaupt verplicht om zijn journalisten inzage te geven? Nee, zegt Van den Berg. Alleen als hij daar met zijn geïnterviewden op voorhand duidelijke afspraken over heeft gemaakt. 

Klik hier voor het volledige artikel op SVDJ