Afbeelding
Foto: Stockfoto 123RF

Vijf tips om de herkomst van foto’s en video’s te checken

Algemeen

Waar is die ene foto op Twitter genomen? Wanneer is dat filmpje op Facebook eigenlijk gemaakt? Is dat beeld al eerder gebruikt, of is het nieuw, en is er Photoshop aan te pas gekomen? Met deze tips ontdek je eenvoudig wat de oorsprong van foto's en video's is.

1 Gebruik reverse image search
Is deze foto eerder al gebruikt en zo ja, wanneer? Vul de URL van de foto in of sleep de foto zelf naar de zoekbalk van bijvoorbeeld 'Google Afbeeldingen' of 'Bing Afbeeldingen'. De bedoeling is om een spoor van een bepaalde foto terug te vinden van vóór het moment van het nieuwsfeit. Als dat spoor er is, dan weet je dat het een oude foto is die dus niets te maken heeft met het nieuwsfeit. Ook tools als Yandex Image Search en TinEye kun je hiervoor gebruiken.

Als je video's op YouTube, Facebook of Twitter wilt checken, kun je dat op twee manieren doen. De eerste is maken van een screenshot van het beeld dat je wilt controleren. Dat beeld check je vervolgens zoals je bij een 'echte' foto zou doen. De tweede manier is door een tool of plugin te gebruiken die de thumbnails (of voorvertoningen) van de video in kwestie aan je doorspeelt.

Een handige tool is bijvoorbeeld YouTube Dataviewer van Amnesty International. Die plugin maakt namelijk een aantal screenshots van de video op YouTube, waarna je die screenshots kunt gebruiken voor reverse image search. Waarom is dit handig? Als je manueel screenshots gaat nemen van een willekeurig frame in de video, dan is de kans kleiner dat je de bron van de video zal vinden. Invid Plugin gebruikt geen willekeurige screenshots, de tool zal je de voorvertoningen of thumbnails bezorgen van de video waardoor je makkelijker de bron van de video vindt. Een andere tool is Invid Plugin.

2 Zoek de foto of de video rechtstreeks op
Mensen die nepvideo's maken zullen die video's vaak opnieuw verspreiden zonder dat ze bij een bepaald nieuwfeit passen. Het kan bijvoorbeeld zijn dat er in het filmpje iemand een andere taal spreekt dan logisch zou zijn bij het nieuwsfeit, wat een aanwijzing kan zijn dat de video misschien ergens anders is opgenomen. Daarom is het aan te raden om te foto of de video rechtstreeks op te zoeken, bijvoorbeeld via Google. Som een aantal trefwoorden op die in het beeld voorkomen en combineer ze met termen als 'fake', 'hoax' en 'factcheck'. Nog een tip: zoek op datum en sorteer op 'oudste eerst', dan vind je sneller de originele foto of video terug.

Klik hier om verder te lezen op SVDJ