Afbeelding

Vijf manieren om social media te doorzoeken

Algemeen

Tools als CrowdTangle en BuzzSumo leggen patronen op sociale media bloot die voor journalisten interessant zijn. Ze helpen ontdekken welke personen of (schimmige) media invloedrijk zijn. En kunnen zelfs naar hele netwerken van nepnieuwsverspreiders leiden.

Lang waren socialmediatools voor journalisten vooral handig om nieuws te monitoren op met name Twitter. Maar sinds de opkomst van desinformatie en nepnieuws maken steeds meer journalisten en factcheckers gebruik van tools die berichten op social media een slagje dieper analyseren – om zo tot eigen onthullingen komen.

Zo rolden factcheckers Peter Burger (onderzoeker aan de Universiteit Leiden) en Maarten Schenk (zelfstandig factchecker) met behulp van zulke tools een nepnieuws-'clan' in Macedonië op. En NRC-journalist Reinier Kist gebruikte ze onder meer om de invloed van complotsites in kaart te brengen, waarbij bleek dat deze bij bepaalde onderwerpen, zoals George Soros, bona fide media als de NOS overstemden.

De relatief onervaren SVDJ-redacteur van dienst volgde een workshop bij Peter Burger en probeerde enkele onder journalisten geliefde tools uit. Hieronder leggen we in drie stappen uit hoe je social media ermee kunt doorvlooien.

1 Spoorzoeken: wat gaat er rond en waar?
Wat wordt er gezegd en geshared over bepaalde onderwerpen? Dat kun je deels ontdekken met de zoekfuncties van de platformen zelf, zoals de geavanceerde zoekfunctie van Twitter. Maar deze ingebouwde zoekfuncties zijn beperkt en geven weinig inzicht in, om een lelijk woord te gebruiken, 'viraliteit'.

Het gratis te gebruiken CrowdTangle belooft uitkomst. CrowdTangle onderscheidt zich naar eigen zeggen doordat het socialmediaposts opvist die 'overperformen'. Anders gezegd: die veel meer likes, reacties en shares genereren dan posts van die pagina normaal gesproken doen. Als het om iets verdachts gaat, kan dat interessant zijn voor een nader onderzoek, zoals een factcheck.

De tool werkt eenvoudig. Je maakt een account aan en creëert een dashboard voor zoeken via Facebook, Twitter, Instagram of Reddit. Vervolgens voer je zoekopdrachten uit over een bepaalde tijdsspanne, bijvoorbeeld de laatste 14 dagen. Dit kun je verder vernauwen naar posts in pagina's of groepen, en in een bepaalde taal. Voorbeeld: wat wordt er gezegd over Mark Rutte op Reddit in de laatste 7 dagen in het Engels.

Via de 'linkchecker' (die vind je via het tandwieltje rechtsboven) kun je ook zien waar en door wie een bepaalde url gedeeld is.

Lees verder op SVDJ: www.svdj.nl/nieuws/social-media-doorzoeken-vijf-manieren/